Μία μεγάλη συνέντευξη με τον Oleg Krot πάνω στις επιχειρήσεις, την ομαδικότητα, και την διατήρηση της αξιοπιστίας στην ηγεσία

Εργάζομαι σε αυτόν τον τομέα εδώ και 23 χρόνια. Από την ηλικία των 12 ετών, ξεκίνησα να στήνω επαγγελματικά υπολογιστές και αυτή ήταν η αρχή του επαγγελματικού μου ταξιδιού. Έστησα το πρώτο μου LAN κέντρο ηλεκτρονικών παιχνιδιών το 1998. Αυτό κατέστη δυνατό λόγω της απλούστευσης στο φορολογικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων, το οποίο, παρεμπιπτόντως, βρίσκεται ακόμα σε ισχύ. Νοίκιασα ένα μικρό δωμάτιο στην σχολή καλών τεχνών της περιοχής μου, και ξεκίνησα αμέσως να προσλαμβάνω υπαλλήλους και να λειτουργώ σωστά την επιχείρηση.

Έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο κέντρο ηλεκτρονικών παιχνιδιών LAN. Πέρα από αυτό, είχα κάποια συμβόλαια στον τομέα της πληροφορικής. Δεν γνωρίσω αν ήταν λόγω του νεαρού της ηλικίας ή λόγω της νοοτροπίας μου, αλλά εργαζόμουν σαν τρελός και δεν έθετα κανένα όριο. Αυτή ήταν και η περίοδος που ένωσα τις δυνάμεις μου και με τον τωρινό μου συνεργάτη, τον Yura Lazebnikov.

Δημιουργήσαμε κι άλλα κέντρα ηλεκτρονικών παιχνιδιών LAN, λόγω της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης. Για να προσελκύσουμε περισσότερους πελάτες, η ομάδα μου και εγώ ξεκινήσαμε να διοργανώνουμε τουρνουά esports, τα οποία αποδείχθηκαν μια εξαιρετική ιδέα και σταδιακά άρχισαν να μας βρίσκουν όλο και περισσότεροι χορηγοί. Αποφασίσαμε πως αυτό θα έπρεπε να γίνει μια ανεξάρτητη επιχείρηση. Σήμερα αυτή η επιχείρηση ήταν που μας οδήγησε στην WePlay Esports, μία διεθνή εταιρεία χαρτοφυλακίου. Αργότερα, εντάξαμε οργανικά και άλλα έργα. Επίσης, στα esports εντοπίζονται και οι ρίζες μιας εταιρείας προϊόντων πληροφορικής με την ονομασία Enestech και το προϊόν της, Senet, ένα λογισμικό για ψηφιακές αρένες.

Παράλληλα με αυτά, αναπτύχθηκαν και άλλα έργα πληροφορικής και επεκταθήκαμε σε όλο τον κόσμο. Ούτως ώστε να μην στηρίξουμε την ανάπτυξη σε τρίτους, δημιουργήσαμε την j:Mind.Systems, την δική μας εταιρεία παροχής υπηρεσιών. Δημιουργήσαμε επίσης μία επιχείρηση που αναλαμβάνει την κατασκευή τεχνολογικών σελίδων, και την WP Merchandise!, μια εταιρεία που κατασκευάζει πολυτελή λούτρινα παιχνίδια που βασίζονται σε ηλεκτρονικά παιχνίδια, ταινίες και κόμικς και που έχουν αδειοδοτηθεί από εταιρείες όπως η Warner Bros., η Ubisoft, η Valve, η Bandai Namco, και η λίστα συνεχίζεται.

Το 2019, εγώ και ο συνεργάτης μου ο Yura Lazebnikov, ενώσαμε τα περιουσιακά μας στοιχεία στην εταιρεία χαρτοφυλακίου TECHIIA. Πλέον, ενώνει πάνω από 10 επιχειρηματικά έργα και έχει πάνω από 1000 υπαλλήλους. Έχουμε γραφεία στις ΗΠΑ, την Κύπρο και την Ουκρανία. Και η υπηρεσίες της Senet χρησιμοποιούνται σε πάνω από 80 χώρες σε όλο τον κόσμο.

Από τότε, εγώ και ο Yura εγκαταλείψαμε τη λειτουργική διαχείριση στους Διευθύνοντες Εταίρους. Έτσι, μπορούμε και εστιάζουμε στην δημιουργία ιδεών, την επενδυτική ανάλυση των νέων έργων, την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και την ένταξή τους στην TECHIIA. Παραδείγματος χάριν, η εταιρεία χαρτοφυλακίου, απέκτησε πρόσφατα μία εταιρεία που παράγει μη επανδρωμένα εναέρια σκάφη και παρέχει υπηρεσίες απομακρυσμένης τηλεπισκόπησης της επιφάνειας της γης. Την δώσαμε την ονομασία Culver Aviation.

Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας το πιο αστείο λάθος που κάνατε στο ξεκίνημα της καριέρας σας; Μπορείτε να μας πείτε τί μάθατε και τι "κρατήσατε" από αυτό;

Καθώς περνούν τα χρόνια παύεις να βλέπεις τόσο συναισθηματικά τα καλά και τα άσχημα. Ακόμα και εκείνα τα περιστατικά που κάποτε έβλεπες πολύ συναισθηματικά, πλέον δεν φαίνονται ως κάτι σημαντικό. Στις πολεμικές τέχνες υπάρχει μία μέθοδος εκπαίδευσης, όπου ο σύντροφος ή ο προπονητής σε χτυπάει συνέχεια στα αδύναμα σημεία: στο εσωτερικό των μηρών, στους κοιλιακούς. Αν ο αντίπαλος κατά τη διάρκεια του αγώνα σε χτυπάει εκεί, αυτό σε βοηθάει, γιατί δεν πέφτεις και μένεις σταθερός έτσι ώστε να μην ηττηθείς. Για τον λόγο αυτό, δεν θεωρώ τα "λάθη" ως μία μέθοδο εκπαίδευσης. Γι' αυτό είναι σημαντικό τα λάθη να διορθώνονται γρήγορο για να μην επαναληφθούν στο μέλλον.

Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα παράδειγμα από την πραγματική ζωή. Στόχος της WePlay Esports είναι το να μετατρέπει τα τουρνουά esports σε θεαματικά σόου. Πριν από πολλά χρόνια, κατά την διοργάνωση ενός τουρνουά Dota 2, επικοινώνησαν με τους διευθυντές μας εκπρόσωποι μιας πολύ γνωστής εταιρείας με έδρα το Λονδίνο, που κατασκευάζει περιφερειακά για gaming. Βρήκαν τα τουρνουά WePlay Esports συναρπαστικά, και αποφάσισαν να αγοράσουν τον πιο ακριβό χώρο διαφήμισης για 50.000 $. Ήθελαν να έρθουν στο γραφείο μας, για να μας γνωρίσουν από κοντά και να υπογράψουμε συμβόλαιο. Μόλις τους είπαμε πως βρισκόμαστε στο Κίεβο - έξω από την ΕΕ - τους έφυγε ο πολύς ενθουσιασμός, και οι διαπραγματεύσεις μεταφέρθηκαν στο γραφείο τους στο Κίεβο. Και λάβαμε μία εντελώς διαφορετική προσφορά από τους τοπικούς εκπροσώπους τους, ήταν 1000 $ για την ίδια διαφήμιση.

Το μάθημα αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω πως τα προιόντα από μόνα τους μπορούν (και θα πρέπει) να παράγονται εκεί όπου είναι λογικό ως προς την σχέση κόστους και απόδοσης, και να πωλούνται όπου είναι δυνατόν. Για να επιτευχθεί αυτό, δεν είναι αρκετό να δημιουργήσεις προιόντα τα οποία θα έχουν παγκόσμια ζήτηση. Πρέπει να είσαι έτοιμος να πουλήσεις εκεί όπου οι πελάτες είναι πρόθυμοι να τα αγοράσουν. Δεν έχει να κάνει μόνο με τη γεωγραφία, αλλά και με τη συμμόρφωση. Πλέον έχουμε χτίσει μία διεθνή εταιρεία χαρτοφυλακίου η οποία ενώνει εταιρείες από διαφορετικές δικαιοδοσίες. Ήταν μία μεγάλη και δύσκολη διαδικασία, όμως είναι αναπόφευκτη αν η εταιρεία φιλοδοξεί να γίνει ένας σημαντικός παίκτης της παγκόσμιας αγοράς.

Κανένας δεν μπορεί να πετύχει χωρίς να έχει βοήθεια στην πορεία. Υπάρχει κάποιο άτομο το οποίο σας βοήθησε να φτάσετε εδώ που είστε και του χρωστάτε ευγνωμοσύνη; Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας την ιστορία;

Όχι, δεν είχα κάποιον μέντορα για να θέτει στόχους για εμένα και να με πιέζει να πετύχω. Αντίθετα, είχα ένα άτομο που με άφηνε να κάνω τις δουλειές χωρίς να βιάζομαι. Αναφέρομαι στην γυναίκα μου. Ήταν πάντα δίπλα μου, με έκανε να νιώθω άνετα, με υποστήριζε και με άφηνε να δουλεύω ήσυχος.

Θεωρώ πως τρεις είναι οι πτυχές που επηρεάζουν την δουλειά και την ευτυχία: το οικογενειακό περιβάλλον, η υγεία και η κοινωνική κατάσταση. Αν λείπει ένα από αυτά, το άτομο θα αρχίσει να νιώθει κατωτερότητα και να μην εργάζεται αποτελεσματικά. Αν λείπουν δύο από αυτό, το άτομο θα αρχίσει να νιώθει κατάθλιψη, θλίψη, να βασανίζεται, θα ταλαιπωρείται και θα λυπάται τον εαυτό του. Αν λείπουν τρία - καταλαβαίνετε που το πάω. Και τα τρία αυτά στοιχεία είναι πολύ σημαντικά για μένα, και νιώθω ευτυχής που μπορώ να φτάσω το μέγιστο των δυνατοτήτων μου.

Πριν γνωρίσω την γυναίκα μου, εκείνοι που με στήριζαν ήταν οι γονείς μου. Παράτησα το πανεπιστήμιο τέσσερις μήνες πριν πάρω το πτυχίο. Κανένας δεν με μάλωσε, οι γονείς μου καταλάβαιναν πως ήταν πλέον αδύνατον να συνδυάζω την δουλειά με το διάβασμα, και αποφάσισα να επιλέξω την πρώτη. Αργότερα τελείωσα τις σπουδές μου, και χαίρομαι που αυτό συνέβη την στιγμή που ήμουν έτοιμος (κυρίως να αφιερώσω τον αναγκαίο χρόνο στην εκπαίδευση).

Πολλές έρευνες μας έχουν δείξει πως οι "επιχειρήσεις που λειτουργούν με γνώμονα τον σκοπό", είναι πιο επιτυχημένες σε περισσότερους τομείς. Στο ξεκίνημα της εταιρείας σας, ποιό ήταν το όραμα, και ποιός ο σκοπός της;

Δεν ξέρω ποια έρευνα θα μπορούσε να είναι 100% ακριβής σε μια τέτοια δήλωση. Υπάρχει όμως μία φράση στο Star Wars - "Μόνο ένας Sith ασχολείται με τα απόλυτα". Οποιοδήποτε προϊόν μπορεί να αποδώσει στην αγορά για μεγάλο χρονικό διάστημα, φτάνει να λύσει ένα πρόβλημα. Στην ιστορία βρίσκουμε πολλές σαπουνόφουσκες - τα dot-coms, την μανία με τις τουλίπες- αυτά δεν έλυναν τίποτα, ήταν απλά ένα προϊόν που έγινε σύντομη μόδα.

Όταν ξεκινούσαμε πριν από 23 χρόνια, ο κόσμος ήταν πολύ διαφορετικός. Στην Ουκρανία απ' όπου και ξεκινήσαμε, υπήρχαν πολλές ευκαιρίες για επιχειρηματικότητα, όμως κανένας δεν γνώριζε πως να τις αξιοποιήσει. Τότε, ο Yura και εγώ αντιληφθήκαμε πως ήταν πολύ σημαντικό να είμαστε ευέλικτοι, και να γνωρίζουμε πως ο κόσμος δεν είναι γραμμικός, έπρεπε να πειραματιστούμε και να μη φοβόμαστε να κάνουμε λάθη.

Όλοι θυμόμαστε πως πολύ πριν τα iPad, η Microsoft κατασκεύασε τα πρώτα ταμπλετ με οθόνη αφής. Αλλά ήταν πολύ ακριβά, άχρηστα και άσκοπα. Η Apple δημιούργησε ίδια τεχνολογία, αλλά το έκανε σε πιο σωστό χρόνο και με τον σωστό τρόπο. Και εμείς, χωρίς να γνωρίζουμε την περίπτωση της Apple, θα μπορούσαμε να πούμε πως αν οι έξυπνοι άνθρωποι δεν μπορούν να εφαρμόσουν την ιδέα, τότε αυτή η ιδέα είναι αποτυχημένη. Η Apple ομως μας διδάσκει πως δεν πρέπει να είμαστε τόσο μικρόψυχοι.

Ναι, μια επιχείρηση που έχει ως γνώμονα τον σκοπό, είναι πιθανότερο να παραμείνει στην αγορά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Όμως αυτός δεν είναι ο μοναδικός τρόπος. Πάρα πολλοί άνθρωποι, που επένδυσαν τον αναγκαίο χρόνο, κέρδισαν πολλά χρήματα από τα κρυπτονομίσματα, τις τουλίπες και τα dot-coms. Πιστεύω πως ένας άνθρωπος που έβγαλε πολλά χρήματα από ένα προϊόν μόδα, θα συμφωνήσει με την δήλωση πως μια επιχείρηση πρέπει να φτιάχνεται προσεκτικά και σύμφωνα με τις οδηγίες. Αν και το άτομο αυτό θα το ακούσει ενώ οδηγεί την δική του Ferrari.

Ναι, μπορείτε να δουλέψετε με μία επιχείρηση που είναι μόδα, αλλά δεν πρέπει να διακινδυνεύσετε την κύρια. Πρέπει να αφιερώσετε τόσα χρήματα όσα είστε διατεθειμένοι να χάσετε. Τα βασικά στην περίπτωση αυτή είναι το μέτρο και ο αυτοέλεγχος. Η κατανομή των περιουσιακών στοιχείων μεταξύ επιχειρήσεων υψηλού και μέτριου ρίσκου και των blue chips, είναι μία πολύ σημαντική δεξιότητα για έναν επιχειρηματία που θέλει να ξεπεράσει τα όρια μιας μικρής επιχείρησης.

Μιλώντας για τα δικά μου κίνητρα, πάντα έβλεπτα τα χρήματα ως ένα εργαλείο που θα με βοηθήσει να αλλάξω κάτι. Και αυτό δεν αφορά μόνο τη ζωή μου ή τις επιχειρηματικές μου φιλοδοξίες. Αφορά και κοινωνικά προγράμματα, την επιστήμη καθώς και πολλά κοινωνικά προβλήματα που γίνεται και πρέπει να επιλυθούν.

Δεν έχω την πεποίθηση πως οι στόχοι τέτοιων έργων πρέπει να είναι μόνο φιλανθρωπικοί. Όλοι όσοι εμπλέκονται θα πρέπει να ενδιαφέρονται για την διαδικασία αλλά και το αποτέλεσμα. Παραδείγματος χάριν, ως μέρος της πολιτικής μας για βιώσιμη ανάπτυξη, συνεργαζόμαστε με κλινικές που εστιάζουν στον παιδικό καρκίνο. Είμαι ευτυχισμένος όταν βλέπω τα παιδιά να γίνονται καλά. Ίσως είναι λόγω του τρόπου που μεγάλωσα ή λόγω της συμπεριφοράς μου, όμως όλοι θέλουμε να ζούμε σε έναν κόσμο καλύτερο από τον τωρινό, έτσι δεν είναι; Είμαι σίγουρος πως κάθε άνθρωπος πρέπει να προσπαθήσει να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο.

Ευχαριστώ πολύ για αυτά. Ας γυρίσουμε όμως τώρα στο κυρίως θέμα της συζήτησής μας. Μπορείτε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας, από την εμπειρία σας, το πως είναι να κατευθύνετε την ομάδα σας σε δύσκολες ή γεμάτες αβεβαιότητα στιγμές;

Κατά τη γνώμη μου η ηγεσία έχει να κάνει με την δημιουργία μιας δυνατής επιχείρησης, η οποία από τη μία θα είναι ασφαλής, αλλά ταυτόχρονα και πολυμήχανη. Εννοώ "ασφαλής" ως προς την ισχύ, την κερδοφορία και την συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα. Ενώ το "πολυμήχανη" αφορά την υλοποίηση των στόχων που τέθηκαν, χωρίς να ρισκάρουμε τα πάντα. Το περιβάλλον της εργασίας θα πρέπει να είναι επίσης ασφαλές και πολυμήχανο, ούτως ώστε οι ομάδες όχι μόνο να μπορούν να εφαρμόσουν στην πράξη τις ικανότητές τους, αλλά και να δημιουργούν νέες, να αναπτύσσονται και να επωφελούν την επιχείρηση.

Παράλληλα, οι αξίες είναι επίσης σημαντικές, καθώς είναι ο θεμέλιος λίθος πάνω στον οποίον οικοδομείται η αλληλεπίδραση. Στην αρχή αυτού του έτους, δημοσιεύσαμε τον Κώδικα Δεοντολογίας και Επιχειρηματικής Συμπεριφοράς, ο οποίος και εκφράζει τις προσεγγίσεις μας στην αλληλεπίδραση, τόσο εντός των εταιρειών μας όσο και με τους συνεργάτες μας, τους εργολάβους, και άλλους μετόχους.

Η επιχείρηση είναι, πάνω απ' όλα, τα άτομα και οι ομάδες που την απαρτίζουν. Αλλά ορισμένοι μέτοχοι πρέπει να σιγουρευτούν πως η επιχείρηση είναι ισχυρή και αξιόπιστη. Δεν μπορείτε να είστε εξαρτημένοι από έναν πελάτη, από την πολιτική κατάσταση μιας χώρας κλπ. Έτσι, στο πλαίσιο του πως κάποιος πρέπει να λειτουργεί ως ηγέτης, πάνω από όλα είναι το να χτίσει μία σταθερή επιχείρηση.

Ποια είναι η βασική αρχή στις επενδύσεις για να έχουμε θετικά αποτελέσματα;

Όσο πιο δυνατή είναι η επιχείρηση, τόσο γρηγορότερα προσελκύει επενδύσεις. Μία άλλη περίπτωση είναι αν επιχείρησή σας δεν ανέβει στην κλίμακα, να μην απαιτούνται νέες επενδύσεις. Μία εντελώς διαφορετική περίπτωση είναι όταν το σύστημα κλιμακώνεται σωστά, αλλά έχετε τόσα πολλά χρήματα που δεν έχετε ανάγκη εξωτερικές επενδύσεις. Αλλά αυτή είναι μια πολύ σπάνια περίπτωση.

Την ώθηση για ανάπτυξη μπορείτε να την αποκτήσετε εν μέρει μόνοι σας και εν μέρει προσελκύοντας επενδυτές. Και αν υπάρχουν μόνο λίγα σημεία όπου χωλαίνει η επιχείρηση, τότε το να προσελκύσετε επενδυτές είναι παιχνιδάκι.

Πως αντιμετωπίζετε τις δύσκολες χρονικές περιόδους στη δουλειά;

Το πρόβλημα είναι πως σε δύσκολες χρονικές περιόδους η εταιρεία πρέπει να δράσει γρήγορα. Όχι σε ένα μήνα ή ένα χρόνο, αλλά την ίδια μέρα. Ας πάρουμε για παράδειγμα μία μεγάλη εταιρεία. Το διοικητικό της συμβούλιο συνεδριάζει μία φορά το μήνα, ή ακόμα και μία φορά ανά έτος. Αυτό είναι απαράδεκτο, ειδικά μέσα στην κρίση. Είναι τεράστιο λάθος να στερήσουμε από το επιχειρησιακό προσωπικό το δικαίωμα να συμμετέχει στην λήψη αποφάσεων. Οι ταραγμένες εποχές απαιτούν ευελιξία και ταχύτητα. Τα υπόλοιπα εξαρτώνται από τον επαγγελματισμό της ομάδας.

Που και που, κάνω ένα τεστ. Έχουμε περίπου 10 επιχειρηματικές κατευθύνσεις στην εταιρεία μας. Λέγοντας "περίπου", εννοώ πως ορισμένες νέες επιχειρήσεις βρίσκονται σε "χειροκίνητο" έλεγχο. Όμως μόλις εξελιχθούν σε μια πλήρως ανεξάρτητη εταιρεία, στέλνουμε διακοπές για δύο εβδομάδες τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, για να δούμε αν χωρίς εκείνον η ομάδα θα βυθιστεί ή όχι στο χάος. Αν επικρατήσει το χάος, ο Διευθύνων Σύμβουλος απλά δεν είναι αρκετά ικανός. Η ομάδα πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργεί ακόμα και χωρίς τον αρχηγό της. Ο Διευθύνων Σύμβουλος πρέπει να δημιουργήσει μία ομάδα που δεν χρειάζεται συνέχεια μια "νταντά" πάνω από το κεφάλι της. Είναι απαράδεκτο. Ουσιαστικά, το τεστ αυτό μας δείχνει αν μία ομάδα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει απρόβλεπτες καταστάσεις.

Σας πέρασε ποτέ από το μυαλό να τα παρατήσετε; Που βρήκατε το κίνητρο να συνεχίσετε κάτω από αδιέξοδες συνθήκες; Τι σας εμπνέει να συνεχίζετε;

Δεν πιστεύω στα εξωτερικά κίνητρα. Είτε ένας άνθρωπος έχει έναν στόχο και παλεύει να τον πραγματοποιήσει (αυτό είναι το προσωπικό κίνητρο), ή υπάρχει ένας στόχος και κανένα απολύτως κίνητρο.

Πάντοτε ήμουν εργασιομανής, πίεζα υπερβολικά τον εαυτό μου. Αφού γεννήθηκε το πρώτο μου παιδί, είχα φτάσει στα άκρα. Ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος. Η κόρη μου ήταν μικρή και έκλαιγε συνέχεια. Η γυναίκα μου ένιωθε κουρασμένη, και της είπα να πάει δύο εβδομάδες διακοπές με την αδερφή της.

Πλέον, εκτός από τον τεράστιο όγκο εργασίας που είχα, κοιμόμουν και ελάχιστα γιατί η κόρη μου έκλαιγε όλη τη νύχτα. Περίπου στα μισά εκείνης της περιόδου, είχα φτάσει στο όριό μου, δεν μπορούσα να τα αντιμετωπίσω όλα και άρχισα σταδιακά να μισώ τα πάντα γύρω μου. Αυτό κράτησε περίπου πέντε δευτερόλεπτα.

Τότε όμως συνειδητοποίησα, πως είναι απλά ένα μικρό κοριτσάκι που δεν μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά της με άλλον τρόπο. Ανέλυσα τον θυμό μου. "Μήπως είναι λόγω έλλειψης ύπνου; Αν ισχύει αυτό, και είναι απλά μία κατάσταση, τότε μπορώ να κάνω προσαρμογές. Αν είναι όμως η εργασία που σε ενοχλεί. πάντα έχεις την επιλογή να παραιτηθείς. Αν πρέπει να αναλάβω όλη την ευθύνη για το παιδί, τότε θα το κάνω σωστά και με αξιοπρέπεια. Είναι το δικό μου παιδί". Και από τότε, δεν θύμωσα ποτέ ξανά με τα παιδιά μου.

Μόνοι μας χάνουμε τα κίνητρά μας. Κατηγορούσα τον εαυτό μου για όλα, έλεγα "η γυναίκα μου είναι κουρασμένη, πράγμα που σημαίνει ότι φταίω εγώ, και το παιδί μου αναστατώνεται επειδή έχω θυμώσει μαζί της. Δεν μπορώ να αντιμετωπίσω και την εργασία μου".

Αν αρχίσετε να σκέφτεστε έτσι, απλά σταματήστε. Η αυτομαστίγωση, ο θυμός και η κούραση είναι οι χειρότεροι σύμβουλοι. Είναι δύσκολο να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας, αλλά είναι εφικτό. Η απώλεια των κινήτρων είναι πιθανή όταν υπάρχει έλλειψη σεροτονίνης, είναι έλλειψη ισορροπίας στις ορμόνες, μία κοινή βιοχημική διεργασία που σχετίζεται με την κόπωση και το άγχος. Αρχικά, πρέπει να ξεκουραστείτε καλά, και να βρείτε μερικές ώρες για να κοιμηθείτε καλά. Ο άνθρωπος μπορεί γρήγορα να βρει την διέξοδο από οποιαδήποτε κατάσταση, και αυτό συμβαίνει πιο γρήγορα και χωρίς άγχος όταν το άτομο αυτό βρίσκεται σε σωστή σωματική κατάσταση.

Ποιος θα λέγατε ότι είναι ο πιο κρίσιμος ρόλος ενός ηγέτη σε δύσκολες στιγμές;

Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, όταν κάποιος λέει "δύσκολες στιγμές", συνήθως εννοεί την πανδημία, και τις συνέπειες που είχε στις επιχειρήσεις και την οικονομία. Στην πραγματικότητα όμως, για κάθε ηγέτη, όλες οι στιγμές είναι κρίσιμες.

Η βασική διαφορά μεταξύ των επιχειρηματιών και εκείνων που προσποιούνται πως είναι επιχειρηματίες, είναι το πως αντιμετωπίζουν τις ήρεμες στιγμές. Αν η επιχείρησή σας αναπτύσσεται όταν αναπτύσσονται και όλες οι υπόλοιπες, αυτό δεν δείχνει κατ' ανάγκη την αξία σας. Απλά παίρνετε το μερίδιό σας.

Από την άλλη πλευρά, ένας επιχειρηματίας δεν θα αράει και θα χαλαρώσει στην φάση της γενικής ανάπτυξης της αγοράς. Αντίθετα θα χρησιμοποιήσει τον χρόνο αυτόν όπως ένας αθλητής που προετοιμάζεται για τον μεγαλύτερο αγώνα της ζωής του. Έτσι ένας επιχειρηματίας μαθαίνει πως να αντιμετωπίζει κάθε κρίση, συσσωρεύει πόρους και αποθέματα, δημιουργεί ένα σχέδιο Β, Γ, ή ακόμα και Ζ. Σε ήρεμες περιόδους, αυτοί οι επιχειρηματίες θέτουν τον πήχη όσο πιο ψηλά μπορούν.

Και όταν έρχεται μια κρίση (γιατί πάντα έρχεται), ορισμένοι απογοητεύονται που δεν γνωρίζουν πως να κινηθούν, άλλοι παγώνουν και απλά ελπίζουν να πάνε όλα καλά. Υπάρχουν όμως και άλλοι επιχειρηματίες που το εκμεταλλεύονται και τρέχουν με εκατό. Πιστεύω πως η ταχύτητα με την οποία αντιδρούν στις αλλαγές και η ικανότητα να καθοδηγούν τον εαυτό τους και τους άλλους σε σχετικά ήρεμους καιρούς, είναι τα χαρακτηριστικά ενός πραγματικού ηγέτη.

Όταν το μέλλον μοιάζει τόσο αβέβαιο, ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος για να τονωθεί το ηθικό; Πως μπορεί ένας ηγέτης να εμπνε΄σει, να παρακινήσει, και να δώσει κίνητρα στην ομάδα του;

Αρχικά, όταν κάποιος είναι προετοιμασμένος για την κρίση, έχει ήδη κάνει την μισή δουλειά. Η ομάδα πρέπει να γνωρίζει πως σε δύσκολους καιρούς μπορεί να στηριχθεί κάπου, και πως η ομάδα το έχει δημιουργήσει από μόνη της.

Επιπλέον, ένας καιρός που φέρει πολλές αλλαγές, είναι καιρός μεγάλων ευκαιριών. Πάντα λέμε στους συνεργάτες μας, πως αν καταβάλουμε μεγάλη προσπάθεια κατά την διάρκεια μιας κρίσης, τότε θα επιταχύνουμε την ανάπτυξή μας.

Η WePlay Esports είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα ακριβώς αυτού του του πράγματος. Κατά την διάρκεια της πανδημίας, η εταιρεία αναπτύχθηκε από κάθε άποψη: ως προς τον αριθμό των τουρνουά, το κοινό, τις ώρες προβολής, τα οικονομικά, τις ομάδες, την κατάσταση. Οικοδομήσαμε μία αρένα esports και ξεκινήσαμε το αγωνιστικό μας πρωτάθλημα. Μας δόθηκε ψήφος εμπιστοσύνης για να διοργανώσουμε το μεγάλο τουρνουά της σειράς Dota Pro Circuit - ένα από τα μεγαλύτερα τουρνουά Dota 2 παγκοσμίως.

Το πλεονέκτημα που δημιουργείται σε μία κρίση, είναι πως όταν κάποιος φεύγει από την αγορά, κάποιοι πόροι γίνονται φθηνότεροι, και εμφανίζονται νέες ανάγκες από την πλευρά των καταναλωτών. Τότε πρέπει να δράσετε. Γι' αυτό δεν υπάρχει χρόνος να αισθάνεστε αβέβαιοι ή να βαρεθείτε.

Ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος για να μεταδώσει κάποιος άσχημα νέα στην ομάδα και τους πελάτες του;

Να πει την αλήθεια και να μην κρύψει τίποτα. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος.

Πως μπορεί ένας ηγέτης να καταστρώσει σχέδια όταν το μέλλον είναι τόσο απρόβλεπτο;

Κανένας ποτέ δεν μπόρεσε να προβλέψει το μέλλον. Συνιστώ κάποιος να είναι ευέλικτος ως προς τα μακροχρόνια σχέδιά του. Να έχει καμία δεκαριά σενάρια και να εναλλάσσεται μεταξύ τους ανάλογα με την κατάσταση της αγοράς, τους ανταγωνιστές, και τις τρέχουσες ευκαιρίες.

Υπάρχει η "νούμερο ένα αρχή", η οποία μπορεί να βοηθήσει στην καθοδήγηση μιας εταιρείας στα σκαμπανευάσματα που φέρνουν οι ταραχώδεις καιροί;

Κάποιος πρέπει να αναλάβει όλη την ευθύνη για τις πράξεις του και να μην δικαιολογεί τις αποτυχίες με βάση εξωτερικές περιστάσεις. Εστιάστε στη δημιουργία, αντί να παραπονιέστε. Όταν αρχίσει κάποιος και δικαιολογεί την χαμηλή απόδοση με βάση εξωτερικούς παράγοντες, μόλις αρχίσει να απαριθμεί τα προβλήματα που τον εμποδίζουν να προχωρήσει, έχει ήδη χάσει το παιχνίδι. Οι δικαιολογίες είναι ένας εθισμός. Μόλις βρείτε έναν εξωτερικό λόγο για τον οποίο κάτι δεν λειτουργεί και σταματήσετε να ενεργείτε, τότε θα βρίσκετε πάντα τέτοιες δικαιολογίες και δεν θα είστε ποτέ σε θέση να κατανοήσετε ότι ενδεχομένως εσείς ευθύνεστε για όλες αυτές τις αποτυχίες.

Καταρχήν βασίζονται σε ανακριβή δεδομένα και προβλέψεις. Η πανδημία που διανύουμε έχει καταστρέψει ολοσχερώς επιχειρήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Αλλά η ανθρωπότητα δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ ξανά έναν ιό που θα εξαφανιστεί λόφω της ανοσίας της αγέλης χωρίς να χαθεί ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή παρά μόνο ο εμβολιασμός. Είναι καλή η καραντίνα, η απομόνωση και τα αντισηπτικά, αλλά δεν αρκούν.

Την ίδια στιγμή, από διάφορους επιχειρηματίες, έχω ακούσει επανειλημμένως διάφορες προσδοκίες: όλοι πρέπει να αρρωστήσουν, αν συνεχίσουμε με την καραντίνα θα δυναμώσουμε την ανοσία μας. Πίστευαν απόψεις από διάφορες αντιεπιστημονικές πηγές και άρχισαν να παίρνουν επαγγελματικές αποφάσεις με βάση τέτοιες απόψεις.

Το ίδιο ισχύει και με τις προβλέψεις. "Μέσα σε τρεις ή έξι μήνες, θα εμφανιστεί το εμβόλιο και ο κορονοϊός θα εξαφανιστεί", λέγανε πολλοί στην αρχή της πανδημίας. Και όπως βλέπουμε δεν συνέβη κάτι τέτοιο.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε, πως η μέση παραδοσιακή πρόβλεψη για οποιαδήποτε κρίση είναι έναμιση ή δύο χρόνια. Να καθοδηγούμαστε από τα δεδομένα και τις αξιόπιστες πηγές.

Το δεύτερο λάθος είναι να σταματήσουμε ό,τι κάνουμε και να περιμένουμε όλα να λυθούν από μόνα τους.

Η κρίσεις αλλάζουν για πάντα την πραγματικότητά μας. Είναι όπως ένας πόλεμος ή μια παιδική αρρώστια. Αυτοί που κατάφεραν να αυτοματοποιήσουν τις διεργασίες, να εργαστούν αποτελεσματικά εξ αποστάσεων κατόρθωσαν να δυναμώσουν το προϊόν τους και να μικρύνουν το κενό μεταξύ εκείνων και της αγοράς. Και μετά είναι πολύ δύσκολο να τους προλάβεις.

Κανένας δεν γνωρίζει πότε ή πως θα τελειώσει η κρίση. Αλλά για παν ενδεχόμενο, συνήθως ακολουθώ τους συντηριτικούς ή απαισιόδοξους υπολογισμούς και σκέφτομαι συνέχεια τι πρέπει να κάνω ανά πάσα στιγμή. Επιλέγω την στρατηγική μου, και αφού εξετάσω διάφορα σενάρια, τα εφαρμόζω. Μία παύση μπορεί να είναι μόνο ένα από τα βήματα της όλης τακτικής.

Το τρίτο λάθος είναι πως βασίζονται σε σαθρά θεμέλια.

Αυτό είναι που κάνουν συνήθως οι μεγάλες εταιρείες όταν υπάρχει ευημερία στην οικονομία, με τα πολυάριθμα διοικητικά συμβούλια και τις περίπλοκες ιεραρχίες τους. Ακόμα κι αν οι Διευθύνοντες Εταίροι θεωρούν πως πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για τα πάντα, οι τοπικοί αρμόδιοι συνήθως ψάχνουν για εύκολες διεξόδους. Αν λειτουργεί ένα εργαλείο, το εφαρμόζουμε. Δεν παίζει κανέναν ρόλο το ότι ενδεχομένως θα είναι παντελώς άχρηστο σε περίπτωση που καταρρεύσει το τραπεζικό σύστημα, το νόμισμα είναι ευμετάβλητο, υπάρχει πτώση στο χρηματιστήριο, ή αν δεν υπάρχει τρόπος να αξιοποιηθούν δάνεια και αναχρηματοδοτήσεις.

Όμως τα πράγματα δεν λειτουργούν έτσι σε καιρούς κρίσης. Όπως αποδεικνύεται, τα "εργαλεία της επιτυχίας" είναι αποτελεσματικά μόνο τις μισές φορές, και τις υπόλοιπες η εταιρεία είτε καταστρέφεται είτε παλεύει να επιπλεύσει.

Όμως τα λάθη αυτά είναι που βοηθούν την αγορά να εξελιχθεί. Οι αδύναμες, αδέξιες, μη ευέλικτες επιχειρήσεις αναγκάζονται να κάνουν περικοπές ή να κλείσουν. Έτσι ελευθερώνονται πόροι για νέες εταιρείες που προσπαθούν να είναι όσο το δυνατόν πιο αποδοτικές.

Ο ρυθμός της ανάπτυξης βρίσκεται σε αλληλεξάρτηση με τα άτομα που έχετε δίπλα σας. Εξαιρετικά σημαντικό είναι να μοιράζεστε κοινές αξίες. Όταν προσλαμβάνουμε ένα άτομο σε μία ομάδα, συμφωνούμε ως προς τις αξίες σε μεμονωμένο επίπεδο κατά την διάρκεια της συνέντευξης - είναι αυτό που ανεβάζει τον πήχη. Η τεχνογνωσία και οι απλές δεξιότητες που απαιτούνται, ενδέχεται να διαφέρουν ανάλογα με την θέση. Το βασικό ζητούμενο είναι η εσωτερική ελευθερία και η συμμόρφωση με τις αξίες μας.

Αυτό εξάλλου εντυπώνεται και στο ρητό μας: "Τολμάμε να κοιτάξουμε παραπέτα". Ψάχνουμε για άτομα τα οποία αγαπούν αυτό που κάνουνε και ξεπερνούν τα όριά τους, ο καθένας στον τομέα του. Μία τέτοια ομάδα δεν περιμένει την κρίση για να αναλάβει δράση.

Ένα προληπτικό άτομο δεν τρέχει προς τα μπροστά διότι υπάρχει κάποια απειλή από πίσω του, αλλά γιατί το άτομο αυτό λατρεύει να κινείται προς τα μπροστά.

Τώρα θα θέσω την βασική ερώτηση της συζήτησής μας. Με βάση την εμπειρία και την επιτυχία σας, ποιά είναι τα πέντε σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να κάνει ένας ηγέτης ούτως ώστε να καθοδηγήσει με επιτυχία κατά την διάρκεια αβέβαιων και ταραγμένων καιρών; Παρακαλώ μοιραστείτε μαζί μας μία ιστορία ή ένα παράδειγμα για το καθένα.

1. Να αντιμετωπίζετε την ομάδα σας όπως την οικογένεια ή τους συντρόδους σας. Ο Steve Jobs στην βιογραφία του περιγράφει το πόσο απόλυτος ήταν. Δεν λέω πως αυτό ήταν λάθος, εννοώ πως για τον κάθε ηγέτη, τα πέντε σημαντικότερα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Είναι σαν να προσπαθείς να ονοματίσεις τα πέντε πιο όμορφα μέρη του σώματος ως προς την ομορφιά. Για τους βραζιλιάνους αυτά είναι τα μεγάλα μάτια, ενώ για την φυλή Ndorobo είναι οι μεγάλοι λοβοί των αυτιών.Η προσέγγιση "πρέπει να κάνεις αυτό που πρέπει να κάνεις", περιορίζει κάθε ευελιξία και δημιουργικότητα. Ένα άτομο πρέπει να κατανοεί καλά τον βασικό στόχο της δουλειάς του. Σίγουρα, η διαχείριση της εταιρείας, δεν μπορεί να μοιραστεί όλες τις πληροφορίες. Αλλά είναι ζωτικής σημασίας να ενημερωθεί σχετικά με τον κυρίως λόγο της όλης εργασίας.
2. Επικοινωνήστε και αλληλεπιδράστε με σεβασμό. Οποιαδήποτε προσπάθεια αύξησης του "εγώ" ενώ προσβάλλεις ή ενοχλείς άλλα άτομα είναι απαράδεκτη. Δεν υπάρχει λόγος να ταπεινώσεις έναν άνθρωπο, δεν υπάρχει καμία περίσταση για να γίνει αποδεκτός αυτός ο τρόπος διαχείρισης.Δεν υπάρχει λόγος να υποβιβάζουμε ένα άτομο, ανεξάρτητα από τη δουλειά του ή την κοινωνική του θέση. Θα επικοινωνήσω με σεβασμό, θα αποφύγω σκόπιμα ευαίσθητα θέματα, θα είμαι προσεκτικός με τα λόγια μου, ούτως ώστε να μην φαίνομαι αλαζόνας, υποκριτής ή ασεβής. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για την σωστή επικοινωνία με τους υπαλλήλους σας. Ο διευθυντής είναι αυτός που μπορεί να αυξήσει το μισθό, να τον μειώσει ή και να απολύσει έναν υπάλληλο. Πολλά στελέχη απολαμβάνουν την κολακεία, τους αρέσει η εξουσία. Όμως με την μεγάλη εξουσία έρχεται και η μεγάλη ευθύνη. Εστιάζοντας σε αυτόν τον στόχο, αποσπώνται από τον κύριο.
3. Να δίνετε το παράδειγμα. Ο καλύτερος τρόπος για να ζητήσετε κάτι από κάποιον άλλον είναι να πείτε: "Αν μπορώ να το κάνω μπορείς και εσύ". Γνωρίζω ανθρώπους που διάγουν έναν αδρανή βίο, αλλά απαιτούν από τους υπαλλήλους τους να δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει σαφής λόγος για κάτι τέτοιο. Πρέπει να δίνετε εσείς το παράδειγμα στην ομάδα σας.
4. Μην αναγκάζετε τους ανθρώπους να δουλεύουν για μία ιδέα. Όλοι εργαζόμαστε για να βγάλουμε χρήματα. Εκτός της ιδέας πως κατασκευάζουμε ένα ενδιαφέρον προϊόν, εστιάζω στα οφέλη προς ένα συγκεκριμένο άτομο. Ο ηγέτης πρέπει πάντα να έχει κατά νου ποιες είναι οι ανάγκες των υπαλλήλων του. Πρέπει πάντα να αναλογίζεται τον όγκο της δουλειάς και την ευγνωμοσύνη για εκείνον που την εκτέλεσε. Είναι πολύ σημαντικό ο εργοδότης να μπαίνει στα παπούτσια των υπαλλήλων του, και να αναλύει το αν το ποσό των χρημάτων που παίρνουν αντιστοιχεί στον φόρτο εργασίας.
5. Να ξεκουράζεστε καλά, για να εργάζεστε καλά. Θυμάμαι μια εποχή που για τρία συνεχόμενα χρόνια δεν πήρα καθόλου ρεπό ή άδεια. Ακόμα και με πυρετό, έπαιρνα χάπια και έδινα το παρόν στο γραφείο. Εννοείται πως αυτό ήταν πολύ κακό για την υγεία μου, η οποία ευτυχώς είναι καλή. Αφού όμως πήγα τρεις μέρες διακοπές, και κατάφερα να κοιμηθώ καλά ένα βράδυ, κατάλαβα πόσο κακές αποφάσεις έπαιρνα γιατί ήμουν συνέχεια κουρασμένος.

Στην σλαβική κουλτούρα, υπάρχει η αντίληψη του να ξεκουραζόμαστε πολύ και να εργαζόμαστε μέχρι τελικής πτώσης. Αλλά πάντα πρέπει να κρατάμε μια ισορροπία. Αν τρέχει συνέχεια σαν το χάμστερ μέσα στην ρόδα του, χάνεις μέρος της έλλογης σκέψης.

Μπορείτε να μοιραστείτε το αγαπημένο σας "Ρητό που έγινε μάθημα ζωής;" Μπορείτε να μας πείτε τι ρόλο έπαιξε στη ζωή σας;

Μία από τις αγαπημένες μου ρήσεις είναι το "Ξεκουραστείτε καλά για να εργαστείτε καλά"> Το άκουσα πρώτη φορά από έναν Γερμανό φίλο μου, όταν μιλούσαμε για το θέμα που ζητήσαμε προηγουμένως.

Ο κανόνας αυτός, αν και λειτουργεί σε εμένα, δεν σημαίνει πως όσοι δουλεύουν σκληρά επτά μέρες την εβδομάδα δεν αποδίδουν. Θέλω να πιστεύω πως κοιμούνται αρκετά και επαναφορτίζουν τις μπαταρίες του.

Επιτρέψτε μου να σας διηγηθώ ένα ανέκδοτο, που για μένα είναι κάτι παραπάνω από μια απλή αστεία ιστορία.

Στην επιχειρηματική περιοχή του κέντρου της πόλης, υπάρχει ένας ουρανοξύστης. Για χρόνια, καθάριζαν εκεί τα παράθυρα οι ίδιοι εργάτες. Μία από τις ομάδες, που αποτελούνταν από έναν Γερμανό, έναν Μεξικάνο και έναν Εσθονό, έτρωγε το μεσημεριανό της στον 42ο όροφο.

Ο Γερμανός άνοιξε το τάπερ με το μεσημεριανό του, και είχε τηγανισμένο χοιρινό κότσι και λάχανο τουρσί. Το κοιτάει και λέει: Η ζωή μου δεν αλλάζει και κουράστηκα. Κάθε μέρα στον 42ο όροφο, να τρώω το ίδιο φαγητό. Αν δεν αλλάξει κάτι αύριο, θα πηδήξω στο κενό, δεν μπορώ να ζήσω έτσι.

Ο Μεξικάνος άνοιξε το τάπερ με το φαγητό του, είδε φαχίτας, και είπε: Άντε πάλι, τα ίδια φαχίτας, όπως χθες, όπως και αύριο. Έχεις δίκιο φίλε μου, τίποτα δεν αλλάζει. Αν και αύριο μείνουν όλα ίδια, θα πηδήξω στο κενό μαζί σου.

Αγαπώ το ανέκδοτο αυτό, γιατί γελοιοποιεί διακριτικά τη μοιρολατρική φύση του ανθρώπου. Όλα είναι στο χέρι μας. Είναι πολύ θλιβερό όταν οι άνθρωποι, λόγω της απομόνωσης που βιώνουν, δεν θέλουν να κάνουν ένα βήμα πιο κοντά στους αγαπημένους τους ή να αδράξουν ευκαιρίες, και χάνουν τόσα πολλά, μέχρι και τις ίδιες τους τις ζωές. Δεν χρειάζεται να απευθυνθείτε σε κάποια ανώτερη δύναμη, όταν μπορείτε να καταφέρετε τα πάντα μόνοι σας, αρκεί να το πιστέψετε αρκετά.

Πώς μπορούν οι αναγνώστες μας να παρακολουθήσουν περαιτέρω το έργο σας;

Οι νέοι αναγνώστες και οι ακόλουθοι είναι πάντοτε ευπρόσδεκτοι! Μην διστάσετε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της εταιρείας χαρτοφυλακίου TECHIIA, καθώς επίσης και να μας ακολουθήσετε στο Facebook, το Instagram και το Twitter. Επίσης, ο συνεργάτης μου και εγώ μοιραζόμαστε χρήσιμο περιεχόμενο και σημαντικά νέα από τον κόσμο των επενδύσεων και της τεχνολογίας μέσα από το LinkedIn και το Twitter. Εδώ είναι οι λογαριασμοί μου στο Linkedin και το Twitter, καθώς και οι λογαριασμοί του Yura στο Linkedin και Twitter.

Σας ευχαριστώ πολύ που μοιραστήκατε μαζί μας όλες αυτές τις σημαντικές πληροφορίες. Σας ευχόμαστε συνεχή επιτυχία και καλή υγεία!

Σας ευχαριστούμε πολύ για την συνέντευξη. Εύχομαι να έχετε πάντα μεγάλες επιτυχίες και καλή υγεία!

Πρωτότυπο άρθρο από το Περιοδικό Authority.